Wist je dat er meer dan een miljoen mensen in Nederland onder de armoedegrens leven? Voor deze gezinnen is het vaak moeilijk om dagelijks gezond, lokaal en vers voedsel op tafel te zetten. In plaats daarvan kiezen ze voor goedkoop, bewerkt fabrieksvoedsel, vaak rijk aan calorieën maar arm aan voedingsstoffen. Het is de realiteit van ‘verborgen honger’, waarbij mensen wel genoeg calorieën eten, maar essentiële vitamines en mineralen tekortkomen. Dit leidt niet alleen tot gezondheidsproblemen bij volwassenen, maar kan bij kinderen leiden tot problemen in de ontwikkeling met blijvende gevolgen. Maar gelukkig is er in Nederland een hoopvolle ontwikkeling voor dit probleem: de sociale voedseltuin.
De Stichting Sociale Voedseltuinen Nederland zet zich in om gezond, lokaal en vers voedsel toegankelijk te maken voor de mensen die het het hardst nodig hebben. Deze tuinen bieden gratis groenten, fruit, aardappelen en kruiden aan gezinnen die moeite hebben de eindjes aan elkaar te knopen. Het is meer dan een oplossing voor armoede; het is een project dat zich richt op voedselzekerheid, gezondheid en sociale verbinding. Het initiatief is begonnen in Friesland en Drenthe, maar hun ambitie is om dit concept verder uit te rollen door heel Nederland.
Ik hoor je denken: ‘Wat is de link met het klimaat, Klimaatburgemeester?’. Zoals ik het zie, snijdt zo’n tuin aan meerdere kanten. Door kleinschalig, biologisch en lokaal te produceren, dragen de sociale voedseltuinen bij aan de vermindering van de ecologische voetafdruk. Sterk bewerkt industrieel voedsel, zoals diepvriespizza’s en snacks, maar ook goedkoper fabrieksbrood en ontbijtgranen hebben een veel hogere klimaatimpact. Dit komt doordat de voedselindustrie werkt met grootschalig geproduceerde gewassen vanuit alle werelddelen, zoals maïs, tarwe, soja, rijst en palmolie waarbij veel kunstmest en pesticiden gebruikt worden. Daarvoor worden ook nog eens in razend tempo wereldwijd bossen en oerwoud gekapt. Door mensen toegang te geven tot vers voedsel, verminderen sociale voedseltuinen niet alleen de afhankelijkheid van ongezonde, ultrabewerkte voedingsmiddelen, maar helpen ze ook de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen.
Daarnaast gaat het in deze tuinen niet alleen om gezond voedsel, maar ook om verbinding met de mensen om je heen. Gezinnen die van de voedseltuin eten, dragen vaak actief bij door zelf mee te helpen in de tuin. Kinderen leren zo waar hun eten vandaan komt en krijgen spelenderwijs voedseleducatie. Bij de tuin werken mensen samen, ontmoeten elkaar en leren samen over gezonde voeding.
In een tijd waarin armoede in Nederland vaak vergeten wordt en waar reclames voor goedkope, ongezonde producten ons om de oren vliegen, biedt de opkomst van sociale voedseltuinen volgens mij een broodnodige oplossing. Het is een manier om armoede, gezondheid en duurzaamheid tegelijkertijd aan te pakken. Ik geloof dat we moeten investeren in een toekomst waarin iedereen toegang heeft tot gezond voedsel, ongeacht de dikte van de portemonnee. Wil je meer weten over de sociale voedseltuinen? Kijk dan even op de website: https://socialevoedseltuinen.nl/. Hoe mooi zou het zijn als ook Zwolle zo’n tuin krijgt!