Soms lees je iets dat je raakt. Zo’n artikel waarbij je denkt: dit slaat de spijker op z’n kop. Dat overkwam me bij het stuk van Hanneke Chin-A-Fo in NRC: “Ik praat veel over duurzamer leven, maar ik bleek me er niet naar te gedragen.” Een confronterend en eerlijk verslag van een jaar lang haar eigen koopgedrag volgen. Niet om zichzelf te veroordelen, maar om erachter te komen hoe ze zich nu echt gedraagt in het dagelijks leven.
Ze kwam uit op 176 aankopen in een jaar. Dat klinkt misschien schokkend – gemiddeld om de dag iets nieuws in huis – maar ik vond het herkenbaar. Want als je het hebt over een nieuw paar sokken, een verjaardagscadeautje, een pan omdat de oude versleten is, of spullen voor een kind dat weer uit alles gegroeid is… dan tikt het al snel aan. En laten we eerlijk zijn: de meeste spullen die we kopen lijken nodig.
Wat ik knap vond aan haar verhaal is hoe ze de balans zoekt. Ze zegt niet dat ze het allemaal verkeerd heeft gedaan. Ze laat juist zien dat het verschil tussen duurzaam denken en duurzaam doen soms best groot is. En dat geldt voor meer mensen dan we denken. Ook ik praat veel over duurzaamheid, bewust leven, minder kopen, meer delen. Maar als ik kritisch naar mijn eigen gedrag kijk, zie ik ook blinde vlekken. Kleine dingen die zich opstapelen: een nieuw item voor in huis of een ‘handig’ dingetje voor de tuin. Terwijl ik het meeste tweedehands probeer te kopen, ontkom ook ik er niet aan dat ik soms iets nieuws koop.
Daarom vond ik Hannekes experiment zo inspirerend. Ze hield een jaar lang bij wat er aan nieuwe spullen haar huis binnenkwam. Ze maakte foto’s, schreef alles op en merkte al snel dat alleen dát al hielp. Net als calorieën tellen bij een dieet: het maakt je bewust. En als je je bewust bent, maak je andere keuzes. Misschien is dat ook een mooie uitdaging voor jou. Houd eens een maand bij wat je allemaal koopt en bedenk dan: heb ik dit allemaal nodig?
Zelf ben ik groot fan van ruilen, delen, marktplaatsvondsten en tweedehands kleding. Niet alleen omdat het duurzamer is, maar ook omdat het vaak leuker is. Er zit een verhaal aan. En hoe minder spullen ik heb, hoe meer ruimte er overblijft – letterlijk in mijn omgeving én in mijn hoofd.
Dus nee, deze column is geen pleidooi voor perfectie. Ook ik koop nog wel eens iets nieuws. Maar het is wél een uitnodiging om eens stil te staa bij je koopgedrag. Bij wat er écht nodig is. En misschien: om ook zo’n lijstje te maken zoals Hanneke deed. Gewoon, om eens inzicht te krijgen. Want duurzaam doen begint bij het kleine bewustzijn.