Maar liefst 89% van de Nederlanders (inclusief ik) drinkt gewoon kraanwater. Een prachtig gegeven in een wereld waar schoon drinkwater een luxe is. Maar als ik de laatste jaren steeds vaker het woord ‘microplastics’ hoor, vraag ik me toch af: kunnen we nog wel veilig water drinken? Of is dat glaasje kraanwater tegenwoordig gevuld met minuscule plastic deeltjes? Dat ging ik eens uitzoeken.
Microplastics zijn kleine door de mens gemaakte polymeerhoudende materialen van minder dan 5 millimeter groot. Ze zijn overal: in ons eten, onze lucht en zelfs in ons drinkwater. Ze breken nauwelijks af en lossen niet op in water. Wat het effect hiervan is op onze gezondheid, weten we nog niet precies. Maar de gedachte alleen al dat we kleine stukjes plastic binnenkrijgen, bezorgt me soms een ongemakkelijk gevoel.
Hoe komt er plastic in ons lekkere drinkwater? Onderzoek van TNO laat zien dat vier bronnen de grootste veroorzakers zijn van microplastics: slijtage van autobanden, zwerfafval, landbouwfolie en textiel. Maar vergeet ook niet de microplastics in cosmetica en schoonmaakmiddelen. Hierin zitten kleine plastic korreltjes, de zogenaamde ‘microbeads’. En dat vind ik zorgelijk.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) benadrukt dat we bewuster moeten worden van het feit dat kunststoffen niet thuishoren in onze omgeving. En dat is precies waar het wringt: we gebruiken steeds meer plastic, en daarmee neemt het aantal microplastics alleen maar toe. Dat is ook waarom ik in dit onderwerp duik. Gelukkig kwam ik erachter dat Nederland het ‘voorzorgsprincipe’ toepast, wat inhoudt dat we er alles aan moeten doen om het gebruik, de vorming en verspreiding van microplastics te minimaliseren.
Maar nu de vraag: wat kunnen wij zelf doen? Hoewel het probleem groot is, kunnen we door kleine aanpassingen in ons dagelijks leven een verschil maken. Ik ben altijd iemand die meteen kijkt naar mijn eigen gedrag. Daarom deel ik een aantal tips die jij ook kunt toepassen om microplastics te verminderen.
1. Minder microplastics door autobanden
Autobanden zorgen voor 2660 ton microplastics per jaar, veel hè! Wat jij kunt doen:
- Rijd minder: kies voor lopen, fietsen of het openbaar vervoer (sowieso veel beter voor het klimaat!).
- Als je echt een auto nodig hebt, koop dan een lichte auto en controleer je bandenspanning regelmatig.
- Rijd rustig: van hard optrekken en abrupt remmen slijten je banden sneller.
- Overweeg milieuvriendelijke banden met een ecolabel.
2. Zwerfafval aanpakken
Dit soort afval veroorzaakt jaarlijks 1252 ton aan microplastics in ons milieu.
Jij kunt dit zelf verminderen door:
- Afval te scheiden en verpakkingen in de juiste afvalbak te gooien.
- Statiegeldflessen in te leveren. Sinds de invoering van statiegeld op kleine flesjes is er 70% minder zwerfafval van flesjes! Hoera!
- Verpakkingsvrij te kopen, bijvoorbeeld bij groente en fruit. In de supermarkt is het meeste in plastic verpakt, dus ga eens naar een markt.
3. Minder microplastics uit kleding
Textiel is goed voor 113 ton aan microplasticvezels per jaar. Wat jij kunt doen:
- Hang je kleding vaker uit om te luchten in plaats van het steeds te wassen. Elke keer als je synthetische kleding wast, komen er duizenden microplastics in het water.
- Kies voor kleding van natuurlijke materialen zoals biologisch katoen, linnen, hennep of biologische zijde.
- Koop tweedehands en lever oude kleding in bij kringloopwinkels of inzamelbakken.
4. Kies voor microplasticvrije producten
Veel van onze dagelijkse verzorgings- en schoonmaakproducten bevatten microplastics.
- Check de etiketten, Google lijstjes met plasticvrije producten of gebruik de app: Beat the Microbead, ontwikkeld door de Plastic Soup Foundation, hiermee kun je makkelijk controleren of jouw producten plasticvrij zijn.
Het probleem van microplastics is groot, maar door gezamenlijk bewust te worden en in actie te komen, kunnen we de hoeveelheid microplastics verminderen. Op die manier houden we ons drinkwater veilig, behouden we de schoonheid van onze omgeving en beschermen we onszelf tegen de mogelijk onbekende effecten. Net als bij andere grote klimaatuitdagingen geldt: elke kleine stap maakt een verschil!