Dit weekend is het zover: op zaterdag 15 maart is het Digital Clean Up Day, een dag om bewustwording te creëren over digitaal afval. Digitale communicatie bespaart energie en uitstoot vergeleken met fysieke alternatieven, maar omdat het zo makkelijk is, gebruiken we het steeds meer. We sturen eindeloos berichten, slaan bergen data op en streamen vrijwel alles, wat leidt tot een groeiend energieverbruik. Erik Joling, expert in digitale organisatie en communicatie, deelt zijn inzichten over digitale duurzaamheid.
Van webdesign naar duurzaamheid
Erik Joling is geen onbekende in de digitale wereld. Al op jonge leeftijd ontwikkelde hij een passie voor webdesign en ontwikkeling. Na een studie Informatiekunde in Groningen begon hij als zelfstandig ondernemer en verdiepte hij zich in de impact van digitale technologie op het milieu.
“Veel mensen realiseren zich niet dat digitale duurzaamheid een breed thema is,” vertelt Erik. “Het gaat niet alleen om energiezuinige apparaten, maar ook om hoe we omgaan met digitale infrastructuur, gegevensopslag en het effect van ons online gedrag op het milieu.”
De onzichtbare impact van ICT
Duurzaamheid in ICT lijkt in eerste instantie simpel: minder printen, energiezuinige laptops en cloudopslag. Maar volgens Erik schuilt er veel meer achter. “Bijvoorbeeld de productie van elektronica. Waar komen de grondstoffen vandaan? Hoeveel energie en transport is er nodig om een apparaat te maken en hoe lang gaat het mee? En is het op een eerlijke manier gegaan?”
Een belangrijk aandachtspunt is de beperkte levensduur van elektronische apparaten. “Veel apparaten werken nog prima, maar krijgen geen software-updates meer en worden daardoor onbruikbaar,” zegt Erik. “Dit leidt tot enorme hoeveelheden elektronisch afval.”
Daarnaast speelt de digitale infrastructuur een grote rol in het energieverbruik. “Datacenters, waar websites, clouddiensten en streaming platforms op draaien, verbruiken gigantische hoeveelheden stroom,” legt Erik uit. “Je staat er niet bij stil, maar elke simpele zoekopdracht of het streamen van een film draagt bij aan dit verbruik.”
Duurzame hosting en bewustere keuzes
Erik is lid van het ondersteuningsteam van Klimaatburgemeester Zwolle en zorgde dat de website gebruik maakt van een duurzame hostingprovider. “Een duurzame hosting kiest voor groene stroom, tweedehands hardware en efficiënt serverbeheer om de impact te verkleinen,” vertelt hij. “Elke website die bezocht wordt, draait op een server en hoe efficiënter deze werkt, hoe minder energie hij verbruikt.”
Naast duurzame hosting kunnen we ook andere bewuste keuzes maken. Erik raadt aan om minder afhankelijk te zijn van clouddiensten en overbodige bestanden op te schonen. “Veel data wordt nooit meer gebruikt, maar blijft opgeslagen op servers, wat onnodig energie kost. Bovendien nemen deze vergeten gigabytes ruimte in beslag dat niet meer gebruikt kan worden voor andere data en er dus steeds meer servers moeten worden geproduceerd om de vraag aan te kunnen.” De Digital Cleanup Day, een jaarlijkse opschoonactie, helpt mensen bewust te maken van hun digitale voetafdruk.
Tips zodat je zelf aan de slag kunt
Wat kunnen we zelf doen? Erik noemt enkele praktische tips:
- Opruimen: Haal regelmatig de bezem door je cloudopslag en mailbox
- Bewust consumeren: Kies voor tweedehands, refurbished of betere apparaten met een maatschappelijke missie zoals de Fairphone.
- Minimalistisch webgebruik: Stream minder en download video’s als je ze vaker bekijkt.
- Duurzame diensten: gebruik software van bedrijven die duurzaamheid stimuleren, zoals de zoekmachine Ecosia in plaats van Google.
- Beperk AI-gebruik: AI verbruikt veel rekenkracht en daarmee energie. Gebruik het alleen als het echt nodig is.
Tot slot,
Digitale communicatie is niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Gelukkig wordt er ook steeds beter gekeken naar manieren om dit duurzamer te maken. Een Digital Clean Up Day is een mooie stap om mensen bewust te maken van hun digitale opslag en onnodige data op te ruimen. “90% van alle data wordt nooit meer benaderd na drie maanden nadat het is opgeslagen,” zegt Erik Joling. Dit laat zien hoeveel digitale ballast we ongemerkt meeslepen. Tegelijkertijd zijn er ook nieuwe ontwikkelingen die helpen om de impact van digitale infrastructuur te verkleinen. Zo worden datacenters steeds vaker ingezet om met de restwarmte die hun computers produceren stadswarmte te leveren.
Voor de toekomst ligt de uitdaging niet in het vermijden van technologie, maar in het bewuster en slimmer omgaan met ons digitale gedrag. “Het gaat er niet om dat we technologie vermijden, maar dat we er bewuster mee omgaan” besluit Erik.